Na 25 jaar samen, drie kinderen, een koophuis, (ZZP-)pensioenrekeningen en de onwil om te trouwen, moest het er dan toch maar eens van komen. Het Testament. Zodat de kinderen na ons overlijden gewoon door kunnen gaan met kibbelen over wie de iPad mag/te lang in de badkamer zit/nu aan de beurt is om een filmpje te kijken/irritante geluiden maakt of de hagelslag op heeft gemaakt, en niet óók over wie de piano en de antieke staartklok krijgt. Niet dat er zoveel te verdelen is, maar als je ruzie kunt maken over de laatste Oreo, dan kun je dat vast ook over de erfenis, nietwaar?

En dus togen wij naar de notaris, die ons in een prettig kennismakingsgesprek kraakhelder uitlegde wat we moesten vastleggen, waarom dat zo was en waarover we goed moesten nadenken voordat we die keuzes zouden maken. Zo duidelijk als het maar kon zijn. Kat in ’t bakkie, zo’n testament.

De Grote Dag

De dag van ondertekening was ik enorm in mijn nopjes. Dichterbij De Grote Dag dan dit zou ik niet komen. En hoewel het notariskantoor van binnen meer weg had van een crematorium dan een trouwzaal, verwachtte ik stiekem toch iets met champagne, een rode loper - en misschien deden ze als verrassing wel iets met witte duiven??

Helaas, niets van dat alles (gratis tip voor alle notarissen: bied een TestamentPlus-pakket aan, waarbij je, naast de formaliteiten, iets leuks doet met champagne en witte duiven. Of witte rijst, mag ook. Of witte wijn. Als het maar gewoon wit is, eigenlijk), al was de koffie heus ook heel feestelijk. Toen kwam het officiële moment van ondertekenen, maar niet voordat we alles hadden doorgenomen. En daar begon het.

“Ik benoem tot mijn enige erfgenamen: mijn partner en mijn kind(eren), tezamen en voor gelijke delen, met dien verstande evenwel, dat indien één van mijn kinderen vóór mij is overleden of geacht wordt gelijktijdig met mij te zijn overleden, met nalating van één of meer afstammelingen, het door mij voor de overledene bestemd erfdeel, in zijn of haar plaats, zal worden geërfd door die afstammeling(en), overeenkomstig de wettelijke regels omtrent plaatsvervulling bij versterf, voor degenen die niet onwaardig zijn of wier erfrecht niet is vervallen.”

Ik knikte aandachtig, precies zoals als ik knik wanneer de mevrouw bij de Douglas een skin care routine met primer, foundation, shaper, contour en blush probeert uit te leggen en ik óók niet wil overkomen als iemand die gewoon haar dagcrème bij het Kruidvat haalt.

We vervolgden:

“Ter voldoening aan de voor mij uit de door mij met hem gesloten overeenkomst van samenwoning voortvloeiende verplichting om ook na overlijden van de eerstervende de langstlevende van ons beiden zo goed mogelijk te verzorgen, bepaal ik nog als volgt:”

Daarna volgde een even bloemrijke omschrijving van wat we dan precies als volgt hadden bepaald, waarvan ik zeker wist dat we het in ieder geval niet zó hadden gezegd, thuis op de bank. Maar helemaal zeker wist ik dat niet, want daar was het te ingewikkeld voor.

Eenmaal thuis pakte ik ons eerdere samenlevingscontract en de hypotheekakten er eens bij – van hele andere notarissen. Eigenlijk was het een wonder dat we nog steeds samenwoonden in hetzelfde koophuis, want ook die afspraken berustten op een woordbrij waar ik zelf amper soep van kon koken.

Ja, maar....

Nu heb ik redelijk veel ervaring met begrijpelijk schrijven én organisaties die daarmee beginnen, dus ik hoor de tegenargumenten al: 'ja het moet ook stand houden bij de rechter, ja het staat zo in de wet, ja zo zeggen we dat al jaren en eigenlijk nooit problemen mee, ja het notariaat is gewoon nog een ouderwets vak, etc…'

Allemaal leuk en wel, maar hoe gek is het dat precies díe documenten die zo ontzettend belangrijk zijn in je leven, omdat ze gaan over het formaliseren van relaties, afspraken met dierbaren of (huizen)bezit, opgeschreven zijn in abracadabra? Kun je dan überhaupt van mensen verwachten dat ze weloverwogen keuzes maken? En hoe zit het met mensen die minder taalvaardig zijn – zitten die er niet helemáál bij zoals ik bij de Douglas, maar dan x 10?

Want, laten we wel wezen, het kan veel simpeler

Wat we afspreken:

• Mijn partner en kinderen zijn mijn enige erfgenamen.
• Zij erven allemaal evenveel als ik overlijd.
• Overlijdt één van mijn kinderen eerder dan ik? Dan gaat zijn/haar deel naar zijn/haar kind(eren), mijn kleinkinderen. Tenzij mijn kleinkind(eren) volgens de wet niet mogen erven (bijvoorbeeld omdat ze hun vader hebben omgelegd, maar dat zetten we er niet bij want dat staat niet zo chique).

En oh ja, “Ik wil dat mijn partner na mijn dood goed achterblijft. Daarom spreek ik dit af:”

Lastig? Vast. Want de wet is netelig en het luistert vaak nauw. En als wél de pleuris uitbreekt over de erfenis, dan moet kraakhelder zijn wat pa en ma precies bedoeld hadden. Maar onmogelijk? Welnee.

Aan de slag!

Waarom beginnen we niet simpel: met een oplegger in begrijpelijke taal, met de belangrijkste afspraken helder op een rijtje? Zodat je wéét waar je ‘ja’ (of nee) tegen zegt, en dat je bij calamiteiten even snel kunt nazoeken hoe het ook alweer zit? Er zijn al goede initiatieven als Steffie.nl die helder uitlegt wat je kunt verwachten, maar laten we wel wezen, voor de prijs van een testament/hypotheekakte/samenlevingsovereenkomst/etc. mag je bést verwachten dat je het kunt begrijpen zonder daar actief naar te moeten zoeken.

Dus hup: laten we als (begrijpelijke) tekstschrijvers, communicatieadviseurs en notarissen eens de handen ineen slaan en zorgen dat over een jaar of 5 niemand meer gedesillusioneerd het notariskantoor uit stapt.

Of het moet zijn omdat er geen witte duiven waren…

Kun je hulp gebruiken om je communicatie begrijpelijker te maken? Of heb je een ander klantcommunicatie-vraagstuk? GEERTJE - Maatschappelijke Marketing & Communicatie staat voor je klaar!